Strumbullari i vërtetë i Sazeve të Familjes Lela do të bëhej “Çobani” (1937 – 1 janar 1995).

Më 1945-46 fillon të ushtrohet me gërnetën që i bleu babai e më pas në mënyrë autodidakte si të gjithë gërnetarët shqiptarë të sazeve. Pjesa e parë që mësoi, ishin “ca gishta” nga “Kabaja e Selim Stambollit”, të cilën ia dëgjoi edhe usta Jonuzi i Lamçes, i cili i dha zemër. Rreth moshës 12-13 vjeç, i ati e merrte Çobanin me vete nëpër dasma dhe në kohën kur vëllai tjetër, Rizai, filloi fizarmonikën, të tre bënë së bashku një grup, grup i cili është embrioni i Sazeve të Familjes Lela. Punon për një kohë si gërnetar në kafe “Parisi” pa u ndarë nga dasmat, ku për një pjesë të madhe të kohës punoi me violinistin e shquar tiranas Met Alia, dhe me muziktarin e bakllamasë Sotir Progri nga Leskoviku. Me formimin e Filarmonisë (1951) e më pas të Ansamblit Shtetëror të Këngëve dhe Valleve Popullore (1957), merr pjesë në to e më pas në ansamblin “Tirana” (1978–1990), së bashku me vëllanë tjetër Fatmirin, me llautë. Më 1990 të gjithë “Lelët” rigrupohen pranë Shtëpisë Qendrore të Krijimtarisë Popullore me këtë përbërje: Çobani me gërnetë e këngëtar, Myslymi gërnetë e dytë dhe këngëtar, Ahmeti me fizarmonikë dhe këngëtar, Fatmiri me llautë dhe këngëtar, Bilali me def dhe këngëtar, Shqiponja këngëtare dhe Çeçoja me violinë. Regjistrimet muzikore të këtij formacioni janë pranë Radiotelevizionit Shqiptar, Institutit të Kulturës Popullore dhe shumë agjencive të huaja muzikore[1].

Vlerësimet më të mëdha dhe turnetë më seriozë me muzikë popullore i ka bërë pas viteve ’90 në Francë, Belgjikë, Gjermani si dhe në Vendet e Ulëta. Në turneun e vitit 1991 brenda muajve maj–qershor, familja Lela dha koncerte në Vandoeuvre, Berlin, Albi, Marseille, Angouleme, Poitiers, Tilburg, Bruxelles, Metz, Paris, Caen, Strasbourg, Trappes, Roanne, Amsterdam. Një vit më vonë, në periudhën mars–prill japin koncerte në Rennes, Abgers, Amiens, Mulhouse, Strasbourg, Sotteville les Rouen, Paris, Gand, Amsterdam, Hilversum, Echirolles, Oullins, Lorient, Glomel, Morlaix. Çobani ka marrë pjesë pothuajse në të gjitha festivalet folklorike kombëtare që janë zhvilluar në Gjirokastër, dhe me formacionin e familjes Lela ka marrë pjesë edhe në Takimin Kombëtar të Sazeve dhe Orkestrinave Popullore të Shqipërisë së Jugut”, të zhvilluar në Korçë më 1994.

Rëndësia e Sazeve të Familjes Lela dhe në veçanti e Çobanit është e shumanshme. Çobani ishte një nga gërnetarët më virtuozë të gjithë sazeve tona të Jugut, si dhe nga njohësit më të mirë të shumicës së veçorive stilistike të muzikës instrumentale e vokale të folklorit tonë. Ka shkuar pothuajse nëpër të gjitha rrethet e Shqipërisë me sazet, gjë që ka ndikuar te Çobani për të njohur pothuajse të gjitha stilemat kryesore të muzikës popullore shqiptare, e për t’i pasqyruar ato në repertorin e tij. Çobani, me intuitën e tij të lindur, dëshmoi se muzika popullore zhvillohet dhe përsoset nëpërmjet proceseve të brendshme dhe pikërisht nëpërmjet njohjes së tyre interpreti bëhet pjesë e rëndësishme e përhapjes së vlerave qindravjeçare. Ndjeshmëria e tij e lartë emocionale është zhvilluar duke ruajtur të pastër “traditën e vjetër” siç shprehet vetë ai, duke iu kundërvënë të gjitha atyre ndikimeve të huaja, nisur nga ajo ç’ka ai besonte që e kishte të ngulitur shpirtërisht. Prof. Zadeja e ka quajtur Çobanin …një vokabolar dhe reformues të vërtetë të kulturës sonë muzikore popullore.

^[1] Sazeve të Familjes Lela u përket realizimi i CD-së së parë me muzikë popullore instrumentale shqiptare, i realizuar në vitin 1992 në Francë. Shiko katalogun e regjistrimeve.