Fillimisht ideja për të realizuar një disk me muzikë popullore mblodhi në Tiranë, më 1939, formacionin e parë të Sazeve të drejtuara nga Usta Jonuzi i Lamçes, nga fisi i muziktarëve popullorë Keko nga Përmeti, me gërnetë. Formacioni i këtyre sazeve përbëhej edhe nga Hysen Ibrahimi, Sabri Fehmiu, Sadik Azbiu (alias Çaçi) me violinë dhe këngëtar, Ali Myslymi (alias Mane Lela) me llahutë. Qysh në programet e para, menjëherë pas formimit të Radio-Tiranës, duke filluar nga viti 1939 e në vazhdim, do të paraqiteshin me këtë emër në rubrikën -“Sazet e Radio-Tiranës: Valle e Këngë Popullore”. Në vitet 40-të, në zërin “Muzikë Popullore nga Sazet e Radios”, “ç’do të Mart, të Enjte dhe të Shtun, ora 18.30”[1], ato do të luanin gjithmonë direkt për spektatorin e tyre të shumtë, një repertor të larmishëm nga gjithë hapësira etnomuzikore shqiptare[2]. Në këto pesë vjet, pothuajse në çdo dy ditë rreth orës 18.30, “Sazet e Radios” ishin në “open air” për dëgjuesin shqiptar anë e mbanë vendit. Një pjesë e repertorit të Sazeve të kësaj periudhe u pasqyrua edhe në transkiptimet muzikore të Pjetër Dungut, të publikuara tek “Lyra Shqiptare” (këngë popullore qytetare) në vitin 1940, të vjela kryesisht nga regjistrimet e Radio-Tiranës dhe të mbledhura nën kujdesin e saj[3]. Në korrik të vitit 1943, sazet e Radios që emërtoheshin edhe si “Orkestrina popullore toske”[4] përbëheshin nga: Hysen Ibrahimi, Sabri Fehmiu, Sadik Azbi dhe Ali Myslimi.
Për periudhën e dytë (1944-1955) Sazet u bënë një element i përhershëm i strukturës së emisioneve kulturore. Ata dhe bashkëpunëtorët e tjerë të Radios si grupi shkodran, orkestra e muzikës së kultivuar etj, konsideroheshin si faktorë tepër të rëndësishëm në rritjen e cilësisë së emisoneve. Në vitet ’50 të shek. XX-të, formacioni përbëhej nga Jonuz Kona (Lamçe) ose “Usta Jonuzi i Lamçes”, Sabri Feimi, Hysen Ibrahimi, Sadik Azbiu-Caçi, Çoban Arifi dhe Ali Myslymi (alias Mane Lela, babai i Remzi Lelës-Ҫobanit), shumica pjestarë të formacionit të parë. Krahas tyre u afruan edhe elementë të tjerë si këngëtari i shquar i shoqërisë “Demka & Hajro”, Korçë, Çoban Arifi, llautari dhe këngëtari i shumë të njohurës këngë popullore “Do marr çiftenë do dal për gjah”-Selim Asllani. Kryesisht me origjinë nga Jugu i Shqipërisë, ata regjistruan në periudhën 1945-1955 një repertor shumë të pasur si të muzikës me vegla dhe vokale të Shqipërisë së Jugut e të mbarë folklorit muzikor shqiptar.
[1] “Radio Tirana”, nr 8.9. viti 1943. Programi i Radios për periudhën 1-15 Prill, fq. 2.
[2] Së bashku me ta, në të njëjtën kohë u formua edhe orkestrina e këngës popullore shkodrane pranë Radio-Tiranës, e cila përfshinte instrumentistë dhe këngëtarë virtuozë si Zef Gruda, Ahmet Abdyli, Kel Sata, Pjetër Nikolla, Paulin Pali, të cilët e vazhduan veprimtarinë deri në fund të viteve ’50. Grupi shkodran i viteve ’50, përbëhej nga Kel Sata, Adil Ujkashi, Ludovik Noi, Zef Gruda, Luigj Filaj, Bardhyl Nase, Ibrahim Mishkashi.
[3] Ndër to përmendim këngën “25 gërsheta”.
[4] Shih AQSH, F 198 i Radio Tiranës, dosja 12, Ministria e Kulturës Popullore: Drejtoria për Radio e Teatër.